لنز چشم ماهی یا فیش آی به لنزهایی گفته می شود که توانایی ثبت عکس هایی فوق عریض (معمولا تا ۱۸۰ درجه) را دارند. چرا این لنز را با این نام می شناسیم؟ چون باور بر این است که ماهی دنیا را اینگونه می بیند؛ یعنی همه چیز را به شکل تصویری کروی شکل و منحنی گونه. مانند کاری که همین لنز در ثبت تصاویر با دنیای اطرافش می کند.
لنز فیش آی به دلیل اعوجاج شدید تصاویر گرفته شده برای ثبت تصاویر انتزاعی و هنری کاربرد دارند.
انواع لنزهای فیش آی
لنزهای چشم ماهی به نوع اصلی تقسیم می شوند:
لنز چشم ماهی دایره ای
لنز دایره ای تصویر را در همه جهات ثبت می کند. یعنی پس از عکاسی، شما یک عکس خلاصه شده در یک دایره ای کاملا مدور دارید که روی یک حاشیه سیاه مشاهده می شود. از این نوع لنز بیشتر برای اهداف هنری مثل عکاسی از آسمان خراش ها، شهرها و منظره های خاص استفاده می شود.
لنزهایی که برای اهداف علمی کاربرد دارند هم عموما لنزهای دایره ای هستند.
لنز چشم ماهی فول فریم
پس از استقبال فراوان از لنزهای فیش آی بین عکاسان، تولیدکنندگان لنز «فیش آی فول فریم» را طراحی و تولید کردند. اولین لنز چشم ماهی که به تولید انبوه رسید لنز ۱۶ میلیمتری نیکون بود که اوایل سال ۷۰ میلادی ساخته شد. تفاوت این لنزهای فول فریم با نوع دایره ای آن این است که لنز فول فریم تنها زاویه دید ۱۸۰ درجه را در قطر تصویر پشتیبانی می کند. و زاویه دید افقی و عمودی این لنزها کمتر از ۱۸۰ درجه است. (عمودی ۱۰۰ درجه و افقی ۱۵۰ درجه)
با این توصیفات ثبت تصویر در آن ها به شکل مستطیل صورت می گیرد و دیگر خبری از حاشیه سیاه رنگ در آن ها نیست. لنز فیش آی فول فریم بیشتر برای عکاسی منظره های سنتی و طراحی داخلی کاربرد دارد.
عمق میدان لنز چشم ماهی
به دلیل زاویه دید بسیار گسترده لنز، عمق میدان نیز بسیار زیاد است. عمق میدان بالا به این معنی است که فوکوس کامل روی تمام سوژه های شما صورت می گیرد و تمام نقاط وضوح کاملی دارند.
این یعنی پس زمینه و پیش زمینه ی شما به وسیله فوکوس از یکدیگر جدا نمی شوند. پس باید دقت کنید در کنار سوژه ها، چه پس زمینه ای را برای عکاسی در نظر می گیرید؟
چند مورد از کاربرد های لنز چشم ماهی
ثبت تاری شعاعی
تاری حرکت می تواند موضوع جالبی برای عکاسی باشد. حالا وقتی جالب تر می شود که از لنز فیش آی برای این منظور استفاده شود. این عکس ها کاملاً انتزاعی خواهند بود. میتوانید قبل از افزودن تاری، از فلاش برای ثبت سوژه خود استفاده کنید.
بزرگ نمایی انحنای زمین
با این خلاقیت در استفاده از لنز می توانید انحنا و کروی شکل بودن زمین را به گونه ای اغراق آمیز ثبت کنید. فقط کافیست خط افق را بالاتر یا پایین تر از حد معمول در نظر بگیرید تا همه چیز به شکل منحنی ثبت شود.
عکاسی از آسمان شب
آیا می دانید لنزهای فیش آی قبل از این که به لنزهای چشم ماهی معروف شوند به نام لنز ستارگان شناخته می شدند؟ این لنزها برای نشان دادن شکل کروی آسمان عالی هستند. پس دفعه ی بعد که به دیدن آسمان شب می روید از عکاسی ستارگان غافل نشوید.
کدام لنز فیش آی مناسب دوربین عکاسی شماست؟
نمونه های لنز چشم ماهی برای دوربین های بدون آینه
Olympus 9mm f/8 Fisheye Body Cap
Lensbaby 5.8mm f/3.5 Circular Fisheye for FujiFilm X
Rokinon 7.5mm f/3.5 UMC Ultra Wide-Angle Fisheye CS Lens for Micro Four Thirds
نمونه لنز چشم ماهی برای دوربین های با حسگر ASP-C
Bower 8mm f/3.5 Fisheye, Manual Focus, for Canon
Sigma 8mm f/3.5 EX DG Circular for Nikon
Sigma 4.5mm f/2.8 EX DC Circular Fisheye for Sony
Nikon AF DX Fisheye Nikkor 10.5mm f/2.8G ED
نمونه لنز چشم ماهی برای دوربین های ۳۵ میلیمتری
Canon EF 8-15mm f/4L Fisheye USM
Lensbaby 5.8mm Circular for Canon, Nikon
Nikon 16mm f/2.8D ED AF Nikkor
Sigma 15mm f/2.8 EX G Diagonal Fisheye for Nikon